تأثیر غیرخطی رقابت در بازار محصول بر کیفیت سود

کیفیت سود بالاتر، هم هزینه و هم منفعت دارد و از طرفی رقابت در بازار محصول می تواند دارای اثرات چندگانه بر بعضی از متغیرها باشد. این عوامل باعث شده است نتایج پژوهش های پیشین که در آنها رابطۀ بین کیفیت سود و رقابت در بازار محصول با استفاده از رگرسیون خطی بررسی شده است، متناقض باشد. نتایج متناقض به دست آمده نشان می دهد که رابطۀ واقعی بین دو متغیر، به صورت غیرخطی است. در این مقاله رابطۀ غیرخطی بین کیفیت سود و رقابت در بازار محصول بررسی شده است. به منظور اندازه گیری رقابت در بازار محصول، مجموع فضای کسب وکار و همگن بودن تولید در نظر گرفته شده است. کیفیت سود بر اساس سه الگو و رقابت در بازار محصول بر مبنای چهار معیار، اندازه گیری شده است. همچنین علاوه بر مقادیر «شرکت– سال» از مقادیر «صنعت- سال» هم استفاده شده و بدین ترتیب فرضیۀ پژوهش در حالت های مختلف مورد آزمون قرار گرفته است. برای آزمون های فرضیۀ پژوهش از اطلاعات 91 شرکت بورس اوراق بهادار تهران طی شش سال (1387 تا 1392) استفاده شده است. به طورکلی نتایج به دست آمده با استفاده از رگرسیون غیرخطی نشان دهندۀ وجود رابطۀ «u شکل معکوس» بین رقابت بالفعل و کیفیت سود است؛ اما این رابطۀ بر اساس رقابت بالقوه وجود ندارد. همچنین نتایج نشان می دهد که فرضیۀ پژوهش، هم در سطح «شرکت- سال» و هم در سطح «صنعت- سال» تأیید شده است.